Hoopvolle verhalen uit Burundi

Van 2013-2015 waren wij al eerder verbonden aan een project van de ZOA in Burundi. Gezond Boerenverstand. In 2013 zijn we hier geweest, en hebben een aantal jaren onze expertise en financiën in dit project gestoken. De grote vraag is natuurlijk: .... en, wat heeft het opgeleverd? Daarom wil ik vandaag de verhalen van de mensen in onder meer Makamba doorvertellen.

De vele vele Burundezen die ooit [10 en 20 jaar geleden] gevlucht waren voor het geweld [genociden] naar omliggende landen en voornamelijk Tanzania, moesten weer terug naar 'huis'. Het was veilig genoeg volgens de Tanzaniaanse regering. Voor sommigen is Burundi het land waar ze amper gewoond hadden.

Als de toenmalige 'huidige' bewoners van Burundi bereid waren om hun land te delen met zo'n 'nieuwkomer', kregen ze beiden van de ZOA een training 'Gezond boerenverstand' om te leren op een kleiner stuk land zelfs méér opbrengst te krijgen.  Een paar jaar later staan we hier weer. En het ziet al zoveel hoopvoller en netter uit. Was het in 2013 op veel plekken een ratjetoe (men deed maar wat), nu zien we mais in rijtjes geplant, zien we als test bananenbomen groeien.Neem Anastasie (links) en Renovat (rechts). Beiden namen ze deel aan het Gezond Boerenverstand programma en beiden gaan ze lachen als het hebben over de impact hiervan. Anastasie heeft jaren in Tanzania gewoond, maar voelt zich nu thuis hier. Ze kunnen nu 3x per dag eten en haar kinderen gaan naar school. En ook Renovat (best een ingetogen man) wordt enthousiast als hij gaat vertellen. De 'wiskunde-vaardigheden' hebben zijn ogen geopend: nu snapt hij zoveel meer van het hele leven, hoe dingen werken, zelfs gebruikt hij dit bij het dieren houden. Trots vertelt hij dat ook zijn kinderen naar school gaan, maar dat hij daarbuiten zeker aan hen doorgeeft wat hij geleerd heeft. 'Dan wordt het straks voor hen een gewoonte'.

We spreken ook het 'hoofd van de opslag-hangar'. Ook hij heeft de training gevolgd en zegt dat hij nog nooit een project gezien wat direct impact had op de levens van de mensen. Hij is gevraagd om het geleerde te vertellen op school, en zelfs via de kerk geeft hij z'n kennis door. Dit was iets wat wij hoopten en graag wilden: dat de kennis zich zou verspreiden als een olievlek, en dat lijkt inderdaad het geval. Dat gaf op onze gezichten weer een big smile.  We lopen met Renovat mee naar zijn stuk land. Het land van de buurman ziet er uit als één grote chaos en we vragen hem hoe dat komt. 'Dat moet je hem zelf maar vragen' is het antwoord van Renovat. Maar hier staat hij... op zijn eigen land, waar de mais net weer opkomt en de bananenbomen de toon zetten. (dat is iets wat ze jaren geleden echt niet verbouwden hier!) Renovat is zelfs een klein winkeltje begonnen. Anastasie bedankt ons nog voor de kans die ze gekregen heeft. Ze ziet de toekomst met haar gezin (5 kids) weer zitten... En neem Beatrice. Tijdens de training viel ze al op en was ze een 'uitblinker'. Ze pakte het snel op en was een van de eersten die een lening durfde af te sluiten om kunstmest te kopen. Omdat ze geloofde in een grotere oogst en daarmee kon ze die lening weer prima af betalen.Ze straalde toen ze ons weer zag. En wilde heel graag vertellen hoe goed het met haar ging. Drie keer per dag genoeg te eten voor haar 5 kinderen (6e op komst), ze konden allemaal naar school. Ze had inmiddels een klein winkeltje in een dorpje verderop waar ze haar groenten verkocht. Haar dromen? Een auto, want dan kan ik meer vervoeren en zelfs meer zaken doen in de stad. En verder zou ze een huis in de stad willen. Nee, niet om er te wonen, maar ze zou het dan verhuren. [vooruitstrevend denken voor een 'boerin van het platteland!] Want hier is haar thuis, hier is het goed. En wat zag haar erf er netjes uit!!

Voor ons mooie voorbeelden hoe mensen weer durven te dromen, verder durven te denken.      Want als ouders zulke sprongen maken, betekent dat een wereld van verschil voor de kinderen. Dat heeft de geschiedenis wereldwijd laten zien toch? De vreugde van 'genoeg te eten' straalt van de mensen af, als we nog een beetje door het dorpje lopen. Mooi en bemoedigend om te zien dat ze ook steeds meer met vee gaan doen. Want vee [koeien/varkens/kippen] geeft weer hele andere mogelijkheden. En daaruit blijkt dat hun allereerste levensbehoeften (mais, bonen) oke is, voordat je hiermee gaat experimenteren.We kwamen later een Nederlandse man tegen die al ruim 40 !! jaar in verschillende landen in Afrika heeft gewerkt. Op dit moment houdt hij  zich bezig met voedselzekerheid in Burundi op 'regeringsniveau'. Hij vertelde dat dit 'Gezond boerenverstand-project' een van de meest succesvolle is geweest die hij ooit heeft gezien. Dat is toch mooi?Ook de 'hangars' [voorraadschuren] worden goed gebruikt. Mensen kunnen hier tegen een klein bedrag hun voorraad opslaan, zodat het niet kan rotten of opgegeten worden door ongedierte. Ze kunnen het hier bewaren om op het goede moment hun bonen, mais of rijst te verkopen op de markt. De beheerder van de hangar was iemand dit ontzettend trots is en nauwgezet zijn werk doet. Burundi is vruchtbaar en is groen. Hier zie je thee op de heuvels.

Hoopvolle verhalen zijn er om door te vertellen. Als je ziet dat matgeslagen mensen met fletse ogen in een paar jaar veranderd zijn in gezonde, enthousiaste mensen die weer vertrouwen hebben in de toekomst... dan is dat zo ontzettend veel waard! Daar doen we het voor.

Hoop dat dit jou ook weer aanmoedigt om je in te zetten voor een mooi doel: dichtbij of veraf. Jouw inzet doet er toe.